معرفی گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار
گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار یکی از گروه های دانشکده ی علوم پزشکی سیرجان است که برای تربیت متخصصین این رشته در مقطع کارشناسی ارایه وظیفه می نماید.
این گروه با کسب مجوز تاسیس رشته در تابستان 1398 تاسیس و با پذیرش اولین دوره دانشجوی کارشناسی پیوسته در مهرماه 1399 فعالیت خود را با پذیرش 10 دانشجو آغاز نمود. سپس با تقویت زیر ساخت های آموزشی -پژوهشی و نیز جذب اعضا هیئت علمی توانمند، موفق به اخذ مجوز افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو از وزارتخانه شد و در مهرماه سال 1402 ، 14 دانشجو مشغول به تحصیل شدند.
در حال حاضر گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار با برخورداری از 4 نفر عضو هیات علمی در گرایش های مختلف، 1 نفر کارشناس و نیز آزمایشگاه های تخصصی مورد نیاز رشته، از جمله دانشگاه های فعال در زمینه آموزش و پژوهش در حوزه های مربوط به سلامت و ایمنی شغلی در کشور به شمار می رود.
بهداشت حرفهای یا سلامت شغلی یا سلامت کار شاخهای است ازعلم بهداشت وعبارتست از شناسائی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور موجود در محیط کار به همراه یکسری مراقبت های بهداشتی درمانی به منظور سالم سازی محیط کار و حفظ سلامت نیروی کار. بهداشت حرفهای ترکیبی از علوم پزشکی ومهندسی میباشد.
بهداشت حرفه ای را می توان به طور خلاصه علم و هنر تامین سلامت در محیط های شغلی تعریف کرد و یک مهندس بهداشت حرفه ای یا متخصص سلامت شغلی کسی است که وظیفه شناسایی،ارزشیابی و حذف یا کنترل عوامل مخاطره آمیز شغلی را به عهده دارد.
نگهداری و بهبود حداکثر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان مشاغل مختلف، از طریق پیشگیری از خطرات تهدید کننده سلامت کارگران، مطالعه شرایط نامناسب محیط کار و اثرات سوء آن بر تندرستی آنان میباشد. کارشناس بهداشت حرفهای که دراین زمینه فعالیت دارد، با شناختی که ازمحیط کار، فرایندهای کاری، خطرات وعوامل زیانآور محیط کار و نیز تاثیراتی که این عوامل بر سلامت شاغلین میگذارند دارد، از طریق بررسی، ارزیابی، اندازه گیری وکنترل عوامل زیان آورمحیط کار، درصدد سالم سازی وبهسازی محیط کاربرمی آید. مهندس بهداشت حرفه ای در صورت شناسایی بیماری های حرفه ای در شاغلین، آنها را برای تشخیص قطعی و درمان نزد پزشک می فرستد.
عوامل زیان آورمحیط کار که شناسایی و کنترل آنها یکی از وظایف اصلی مهندسی بهداشت حرفه ای است، عبارتند از:
- عوامل زیان آور فیزیکی محیط کارشامل سروصدا، گرما و رطوبت، سرما، ارتعاش، فشار (کمبودوافزایش فشار)، روشنایی (کمبود وافزایش نور)، اشعه مادون قرمز، اشعه ماورائ بنفش، اشعههای یونیزان و الکتریسیته
- عوامل زیان آورشیمیایی محیط کارمانندگازها، بخارات، دود ومه،گرد وغبار،اسیدهاوبازها، فلزات و...
- عوامل زیان آور بیولوژیکی محیط کارشامل ویروسها، قارچها، انگلها، باکتریها و...
- عوامل زیان آورمکانیکی وارگونومیک محیط کار، شامل: پوزیشنهای نامناسب بدن حین کار، بلندکردن وحمل باربیش ازحدمجاز، سطوح کارشامل میز، صندلی، ابزارآلات مورد استفاده، تجهیزاتی که مناسب طراحی نشده باشند و......
- عوامل زیان آور روحی و روانی محیط کارمانند روابط کارگر با کارفرما، همکاران، زیردستان، تشویقها وتنبیه ها، ارتقاء شغلی، رضایت شغلی و...
مهارت های مورد انتظار از متخصصین مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار:
- ارزیابی محیط های شغلی وپیش بینی، شناسایی و ارزیابی عوامل مخاطره آمیز شغلی
- اندازه گیری و ارزیابی عوامل زیانآور فیزیکی در محیط کار (روشنایی، صدا، ارتعاش، تنش حرارتی، پرتوها)
- نمونه برداری، ارزیابی و آنالیز مواجهه تنفسی با ترکیبات شیمیایی در محیط کار
- ارزیابی بیولوژیک ترکیبات شیمیایی در محیط کار و شناسایی و ارزیابی سمیت ترکیبات شیمیایی در محیط کار
- ارزیابی ارگونومی شغلی و طراحی ایستگاه های کاری ارگونومیک
- ارزیابی و مدیریت ریسک های ایمنی در مشاغل
- کنترل ایمنی سیستم و ارزیابی پیامد حوادث
- اطفای حریق و ارزیابی ریسک حریق در صنعت
- طراحی تهویه صنعتی به منظور کنترل شیمیایی و بیولوژیکی در محیط کار
- طراحی سیستم های کنترل عوامل زیان آور فیزیکی
- ارائه راهکارهای کنترل مهندسی، مدیریتی و سازمانی- فردی برای عوامل زیان آور شغلی